Description

Thoái hóa khớp là quá trình lão hóa mang tính quy luật của tổ chức sụn khớp, tế bào tại khớp và quanh khớp. Tình trạng này hiện đang là “nỗi ám ảnh” của không ít người bởi nó có thể dẫn tới biến dạng khớp, teo cơ, tràn dịch ổ khớp, thậm chí gây tàn phế. Do vậy, việc tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng bệnh là điều hết sức cần thiết nhằm phòng và điều trị bệnh hiệu quả. Bệnh thoái hóa khớp Thoái hóa khớp là tình trạng sụn khớp bị bào mòn, thay đổi cấu trúc và hình dạng theo thời gian dẫn tới nứt, rách,… khiến xương cọ xát vào nhau gây đau đớn vô cùng khi cử động. Hiểu một cách đơn giản, bệnh có thể được giải thích như sau: Trong cơ thể có nhiều khớp. Khớp chính là phần tiếp nối giữa 2 đầu xương, giữa các khớp có một lớp sụn mềm và một loại dịch nhầy (dịch khớp) rất trơn nhằm giúp việc cử động được linh hoạt, dễ dàng. Khi khớp bị thoái hóa, sụn khớp bị tổn thương đầu tiên, sau đó tới phần xương dưới sụn, dây chằng và các cơ quan cạnh khớp, dịch khớp. Đánh giá chung về căn bệnh này, Tổ chức Y tế thế giới WHO cho biết có tới 80% bệnh nhân gặp phải các hạn chế vận động khi mắc bệnh. 20% còn lại không thể tự mình thực hiện các sinh hoạt hằng ngày. Nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn tới biến dạng khớp, làm hạn chế vận động, gây cứng khớp và thậm chí có thể dẫn tới tàn phế. Các tình trạng bệnh thường gặp nhất phải kể tới: Thoái hóa khớp gối: Là tình trạng sụn khớp ở khớp gối bị bào mòn, biến dạng, mất tính đàn hồi hoặc rách nứt, khiến xương bị va chạm, gây ra hiện tượng đau nhức, cứng khớp, hạn chế vận động. Thoái hóa đốt sống cổ: Là bệnh lý xảy ra ở các đốt sống cổ bắt nguồn từ các hiện tượng hư khớp tại diện thân đốt, đĩa liên đốt tới các màng, dây chằng từ đó gây đau vùng cổ, nhất là khi vận động vùng cổ. Thoái hóa đốt sống thắt lưng: Là những biến đổi hình thái gồm các biến đổi thoái hóa ở đĩa đệm, thân đốt sống và ở các mỏm gai sau gây đau nhức, hạn chế vận động ở người bệnh. Thoái hóa khớp cổ chân, bàn chân,… : Là hậu quả của việc mất cân bằng giữa việc tổng hợp, hủy hoại của sụn và phần xương dưới sụn ở cổ chân, cổ tay gây đau nhức, vướng víu khi hoạt động. Nhận biết dấu hiệu thoái hóa khớp Các triệu chứng thoái hóa khớp rất đa dạng. Ở mỗi bệnh nhân, tình trạng bệnh sẽ có điểm khác nhau. Một số triệu chứng thường gặp nhất phải kể tới: Đau nhức quanh khớp: Người bệnh cảm thấy đau nhức âm ỉ quanh các khớp. Ở giai đoạn đầu, người bệnh chỉ cần nghỉ ngơi là cơn đau sẽ thuyên giảm. Tuy nhiên, khi bệnh phát triển tới một mức nhất định, các cơn đau sẽ xuất hiện liên tục, dữ dội hơn khi thay đổi thời tiết. Cứng khớp: Bệnh nhân cảm thấy khó cử động các khớp, thường xảy ra vào buổi sáng sau khi ngủ dậy. Ở giai đoạn đầu, sau khi nghỉ ngơi 10 – 30 phút, tình trạng cứng khớp sẽ giảm dần. Nhưng nếu ở giai đoạn nặng, triệu chứng này có kéo dài hơn. Nghe thấy tiếng kêu lạo xạo khi cử động mạnh: Do phần sụn và khớp giữa hai đầu xương bị hao mòn nên khi cử động, phần đầu xương sẽ tiếp xúc với nhau gây ra tiếng lạo xạo. Dấu hiệu này rõ ràng hơn khi vận động mạnh và thường đi kèm với các cơn đau dữ dội. Hạn chế vận động các khớp: Người bệnh gặp khó khăn trong việc thực hiện các động tác như cúi người, quay cổ,… Teo cơ, khớp sưng đau hoặc biến dạng: Các khớp xương bị sưng tấy, biến dạng khiến cơ xung quanh yếu, teo dần. Nếu không có biện pháp khắc phục có thể dẫn tới tình trạng mất khả năng vận động, lâu ngày có thể bị tàn phế. Nguyên nhân thoái hóa khớp do đâu? Có nhiều nguyên nhân dẫn tới thoái hóa xương khớp. Một số tác nhân chính gây bệnh có thể kể đến như: Tuổi tác: Bệnh xảy ra do quá trình lão hóa của cơ thể, thường gặp ở những người ngoài 50 tuổi. Ở độ tuổi này, chất lượng sụn khớp kém dần, khả năng tái tạo hay tự tiết ra dịch nhầy để bôi trơn cho các khớp cũng suy giảm. Theo thời gian, sụn khớp mất tính đàn hồi, dẫn tới tình trạng cứng, nứt vỡ và bị bào mòn, gây đau, cử động khó. Công việc và thói quen sinh hoạt không khoa học: Người làm các công việc đặc thù, thường xuyên hoạt động ở một tư thế hoặc phải mang vác nặng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Nguyên nhân là do các tư thế sai có thể gây áp lực lên sụn khớp và đĩa đệm, lâu ngày khiến sụn khớp, đĩa đệm yếu đi và rất dễ bị thoái hóa. Làm việc sai tư thế có thể gây thoái hóa xương khớp Làm việc sai tư thế có thể gây thoái hóa xương khớp Luyện tập thể dục thể thao quá độ: Một số môn thể thao như bóng đá, nhảy xa, quần vợt… có thể gây sức ép lớn tới xương khớp, khiến người chơi gặp nhiều chấn thương như giãn dây chằng, rạn xương, trật khớp,… Những tổn thương này làm gia tăng nguy cơ thoái hóa khớp. Di truyền: Trong gia đình có người thân bị thoái hóa khớp, tỷ lệ mắc bệnh sẽ cao hơn. Do các dị tật bẩm sinh: Một số dị tật bẩm sinh như gù, vẹo cột sống cũng là nguyên nhân dẫn tới thay đổi hình thái, cấu trúc xương khớp, dần dần gây thoái hóa. Do các bệnh lý: Thoái hóa xương khớp có thể là hệ lụy của các bệnh như tiểu đường, bệnh gút, loãng xương… Chế độ ăn uống: Ăn uống thiếu chất, đặc biệt là canxi, chondroitin – những chất cần thiết giúp xương chắc khỏe cũng là nguyên nhân khiến tình trạng thoái hóa xương khớp diễn ra nhanh hơn. Thừa cân: Trọng lượng cơ thể quá nặng có thể gây nhiều áp lực tới các sụn khớp. Nếu tình trạng này kéo dài, có thể gây tổn thương sụn khớp và xương dưới sụn, gây thoái hóa.